Het Riche-gebouw in de oorspronkelijke staat na de oplevering van de verbouwing in 1883. Op de begane grond het café-restaurant van M. Petri en in de bovenzaal op de eerste verdieping Sociëteit Concordia.
© Gelders Archief: 1501-04-8840, fotograaf onbekend, fotocollectie voormalig Gemeentearchief Arnhem. Public Domain Mark 1.0 licentie (auteursrechtenvrij).
Overzicht
Naam: Riche (kantoor ING Bank)
Adres: Willemsplein 38, Arnhem (tot 1963 Nieuwe Plein; huisnummer in 1910 nt. 60 en in 1947 nr. 56)
Bouwjaar: 1883, feestelijke opening 29-9-1883
Architecten: Van Gendt en Nieraad
Stijl: Eclectisch neoclassicisme
Gebruik bij oplevering: Café-restaurant (koffiehuis) Petri met in de bovenzaal op de eerste verdieping Sociëteit Concordia
Status: Rijksmonument
Gebruikershistorie:
1883-1904: café-restaurant M. Petri en bovenzaal Sociëteit Concordia
1904- : Riche met eigenaar Josef Köllner
-1922: Riche; eigenaar K. Kreeft
1922- : Riche; eigenaar W.J. Bieshaar
1946-1954: Royal-Riche; eigenaar R.W. Boer
1954-1987: Riche-Nationaal; eigenaar familie Van Hooijdonk
1987-1989: restaurant Savarijn; eigenaar Het Savarijn
1989-2000: Riche (op begane grond) en restaurant Gauchos (1e verdieping)
2000-2002: leegstand en verbouwing
2002-2006: Burger King, fastfood restaurant
2007-: Postbank en vanaf 2009 ING Bankkantoor
Geschiedenis
Op zaterdagavond 29 september 1883 werd het nieuwe sociëteitsgebouw van Concordia met een ‘souper’ ingewijd.
In: Arnhemsche Courant, 3-9-1894. Via KB-site Delpher.
Grote versie totale krantenpagina:
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000094903:mpeg21:p001
Riche voordat het Riche was, 1883-1904
Hoog op de voorgevel, net onder de daklijst, stond jarenlang ‘1883’ en daaronder ‘Concordia’.
Op ramen van de begane grond , aan de voet van de vier zuilen, prijkte ‘Grand Cafe Restaurant’. Dit alles na van een totale verbouwing in 1883 van het bestaande koffiehuis van M. Petri. Diens naam stond ook op de ramen.
In dat jaar verruilde de ‘Sociëteit Concordia’ haar vaste onderkomen in de Menthensteeg (vanaf 1889 Menthenstraat; tot 1945 een zijstraat van de Koningstraat ter hoogte van de huidige bibliotheek) voor dit imposante gebouw op de hoek van de Jansstraat en, wat toen, het Nieuwe Plein heette. Het vroegere verblijf van ‘Concordia’ in de Menthensteeg verwierf in de eerste helft van de 20e eeuw faam als café ‘Bock-Halle’.
De verbouwing van ex- en interieur gebeurde volgens een ontwerp van het Arnhemse architectenbureau Van Gendt en Nieraad. Het ornamentale beeldhouwwerk was van de hand van kunstenaar Jean Baptiste Pierre Cajot. Deze docent van Kunstoefening had zijn atelier in de Weerdjesstraat (hoek Vossenstraat). Een ander Arnhems bedrijf, Stokvis, leverde de lampen van de nieuwe sociëteitszaal.
De brandweer poseert met al het materieel voor hun ‘brandspuithuis’ rechts naast het café’-restaurant van Petri, dat vanaf 1904 Riche zou heten. De voormalige brandpost werd in dat jaar bij Riche getrokken en daar kwam de nieuwe hoofdingang.
© Gelders Archief: 1583-3354, fotograaf onbekend, fotocollectie voormalig Gemeentearchief Arnhem 2. Public Domain Mark 1.0 licentie (auteursrechtenvrij).
Café-restaurant krijgt de naam Riche
In 1904 werd Josef Köllner de eigenaar van het café-restaurant. Hij noemde het ‘Riche’.
Toen in 1911 de brandweer het pand naast het restaurant verliet, kocht Köllner in 1912 het van de gemeente. Hij verplaatste de café-ingang naar dat pand en verving de oude toegang door een raam.
Nadat K. Kreeft het pand had overgenomen, werd in 1922 W.J. Bieshaar de nieuwe eigenaar. Hij was ook al eigenaar van het vijfentwintig meter westwaarts (hoek Korenstraat) gelegen hotel ‘Parkzicht’. Hij noemde dat hotel later ‘Riche’. Zo waren er twee ‘Riches’ op het Willemsplein: het hotel en het restaurant.
Wordt in de toekomst aangepast en aangevuld
Beschrijving
Het monumentale hoekpand is, als zovele gebouwen aan het Willemsplein, uitgevoerd in een een samensmelting van verschillende bouwstijlen (eclecticisme) met een overheersing van de neoclassicistische stijl. Doordat er geen witte pleisterlaag is en de bakstenen zichtbaar zijn, verschilt het in uiterlijk wel van bijvoorbeeld de even verderop gelegen neoclassicistische ‘Fromberghuizen’ (Willemsplein 40-44).
Het meest in het oog springend zijn de vier gecanneleerde (verticale geulen) Corinthische zuilen op de balustrade. De balustrade wordt gedragen door zware consoles met gebeeldhouwde leeuwenkoppen. Boven de Corintische zuilen is een fries met stenen slingerversieringen (festoenen) is aangebracht. Daarboven een fronton met timpaan (driehoekig bovenstuk). In het verlengde van de fries gaat rondom een brede profielband met een Grieks meandermotief. Het beeldhouwwerk kwam van de Arnhems beeldhouwer Jean Baptiste Pierre Cajot (1811-1887).
Ter linker- en rechterzijde van de zuilen en aan de zijgevel in de Jansstraat bevinden zich boven de rechthoekige vensters weer ronde vensters, zogenaamde oeils de boeuf (osse-ogen).
Op de hoeken bevinden zich dubbele gecanneleerde Ionische pilasters.
Literatuur en bronnen
Arnhemsche Courant, 3-9-1894, 4-10-1883.
Burgers, J. e.a. (2001). Toppers 3. Smaakmakende etablissementen. Arnhemse cafés en restaurants. Velp: Stichting Arnhemse Verbeelding. pp. 46-47.
Caderius van Veen, D. & Ploeg, H. van der (1996). Verliefd op Arnhem. Deel 2. Arnhem: Arnhemse Courant/Gelders Dagblad. p. 49.
Dalman, R.S. (1993). Groeten uit een veranderend Arnhem. Tussen 1893 en 1993 ligt een eeuw.
Zaltbommel: Europese Bibliotheek. pp. 18, 21.
De Gelderlander.
Frank, C.J.B.P. & Haans, F.A.C. (1996). De binnenstad. Duizend jaar wonen in Arnhem tussen Singels en Rijn. Utrecht: Uitgeverij Matrijs. p. 50.
Jeurissen, A.P.J. & Wientjes, R.C.M. (2005). Arnhem na de oorlog 1945-1970. Arnhem: Gijsbers & Van Loon. nr. 64.
Naamlijst voor den Telefoondienst (1915). Uitgegeven door het Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie, januari 1915.
Register van Gemeentelijke Monumenten Arnhem. Willemsplein 38 (Riche) (1990).
Schaap, K. & Stempher, A.S. (1973). Arnhems Oude Stadshart. Arnhem: Gemeentearchief Arnhem. p. 82.
Seebach, T., Gerlach Jan van Gendt 1838-1921 / Cornelis Martinus Nieraad Georgius 1847-1925. In: Vredenberg, J. (red.). Architecten in Arnhem, Oosterbeek en Velp. Ontwerpers van gebouwen, stedelijke ruimte en landschap tot 1965. Utrecht 2019 (Uitgeverij Matrijs), p. 70-71.
Stempher, A.S. (1968). Sjouwen door Oud-Arnhem. Arnhem: Gijsbers & Van Loon. pp. 86-87.
Stempher, A.S. (1969). Nog ‘s sjouwen door Oud-Arnhem. Arnhem: Gijsbers & Van Loon. p. 39.
Vereniging Voor Vreemdelingenverkeer (1921). Arnhem als woonplaats. Arnhem: V.V.V. pp. 16, 30.