Historische (hit)parade

Het rijke verleden van Arnhem is niet te vatten in veertig canonvensters. Slechts met enkele grove penseelstreken hebben wij een schets gegeven van Arnhems historie. De canonvensters richten zich vooral op de belangrijkste ontwikkelingsgang van de stad, gesymboliseerd in personen, gebeurtenissen en monumenten. Daarbij moest veel onbesproken blijven, teveel wellicht. Het gemis wordt sterker gevoeld bij zaken die ons na aan het hart liggen. Zo hoort het ook, geschiedenis heeft juist betekenis als zij ons leven raakt en onze gedachten inkleurt. Iedere Arnhemmer, van Schaarsbergen tot Elden, van Het Broek tot de Gulden Bodem van bezoekers van de Koepelkerk tot die van de Martinuskerk, van de hard core uit Willem I tot de symfonie in het Musis, van de ‘Ernumse’ Klarendaller tot de asielzoekers in Zuid, iedere Arnhemmer zou een verschillend historisch verhaal van de stad vertellen.

In onze canon hebben wij in tekst en beeld het accent gelegd op de doorwerking van het verleden in het heden. De negentiende en twintigste eeuw en daarmee Arnhem-Noord voeren dus de boventoon. Wij nodigen de lezer uit het van harte met ons oneens te zijn. Maak uw eigen historische top veertig van canonvensters en maak daarbij gerust gebruik van onderstaande – niet helemaal onwillekeurige – historische parade van top tienen.

Van 2008 tot 2022
Vijftien jaar, dat is bijna een generatie, zit er tussen de canon van 2008 en deze. In die tijd zijn de accenten van onze blik op de geschiedenis verschoven. We kijken nu met andere ogen naar het verleden. Dat verleden is hetzelfde gebleven, onze kijk daarop – de geschiedenis – echter niet. In de stellige verwachting dat de ‘Tien Tienen’ over vijftien jaar weer anders zullen zijn, presenteren wij andermaal onze eigen historische (hit)parade. En wat voor 2008 gold, geldt ook nu: Wij nodigen andermaal iedereen uit het van harte met ons oneens te zijn,

Personen

In 2017 organiseerde de Historische Herberg Arnhem de verkiezing van ‘De Grootste Arnhemmer Aller Tijden’. Alle Arnhemmers konden hun zegje doen en uiteindelijk kozen de bezoekers van de herberg na vijf rondes ‘de grootste Arnhemmer’. Oud-burgemeester Paul Scholten ‘pitchte’ in de voorrondes en in de finale wetenschapper en Nobelprijswinnaar Hendrik Lorentz, die uiteindelijk met de titel ging strijken.
Wij gaan in deze canon voor Marga Klompé, de eerste vrouwelijke minister van Nederland die met haar sociaal-maatschappelijke wetgeving van grote betekenis was. Bovendien is zij een van de vijftig ‘herijkte’ landelijke vensters van de Commissie Kennedy.

Canon 2022	Herberg 2017	Canon 2008
1.	2.	9.	Marga Klompé Fameus doortastende politica met menselijk gezicht op lokaal, nationaal en internationaal niveau
2.	1.	10.	Hendrik Lorentz Winnaar Nobelprijs voor natuurkunde
3.	½ finale	1.	Chris Matser Eerste echte Arnhemse burgemeester en kampioen van de wederopbouw
4.	½ finale	5.	Johannes Fontanus ‘Zijn’ beeldenstorm bepaalde 200 jaar het leven in Arnhem
5.	½ finale	–	Willem Schaap Directeur Gemeentewerken die met stratenplannen voor Hoogkamp, Sonsbeekkwartier en Geitenkamp het gezicht van de stad bepaalde
6.	½ finale	3.	Jacques C. Hartogs Bracht de Enka naar de stad en redde het landgoed Zypendaal.
7.	½ finale	2.	Karel van Gelre Vechtjas eerste klas (zonder resultaat) en Rijnverlegger (met resultaat)
8.	3.	–	Willem Hendrik Dullert Twaalf jaar liberale voorzitter van de Tweede Kamer en financiële grondlegger van de Dullertsstichting, ‘helpen waar hulp nodig is’
9.	½ finale	4.	Jan Willem Cornelis Tellegen Zorgde als directeur Gemeentewerken voor de aankoop van Sonsbeek en maakte van Arnhem daarmee de groene stad
10.	4.	–	Pierre Janssen Hartverwarmende museumdirecteur en tv-persoonlijkheid die kunst en het Gemeentemuseum Arnhem naar de mensen bracht

De volgende top-tienen volgen nog:
Gebeurtenissen
Ambachtelijk en industrieel erfgoed
Kantoren en instellingen
Huizen en winkels
Arnhemse architecten
Verdwenen monumenten
Historische pleinen en plantsoenen
Arnhemse symbolen en kleuren
Even in Arnhem
Monumenten