Hotel de Pauw (1451-1962)
Casa d’Italia Il Pavone (1962-1973)
Fotografie Rens Plaschek

Pleisterplaats voor postkoetsen naar Zutphen
De oudste vermelding van ‘huis de Pauw’ is uit 1451. De mooiste historische beschrijving met een verklaring van de naam komt van Antoon Markus uit 1906. Die luidt integraal:

‘De Pauwstraat werd vroeger beschouwd als een onderdeel van de Nieuwe markt; in eene oude opdracht vindt men haar aldus beschreven:
Een Huys ende Hoff stat geleghen in den straeten, doir men gheet uyt Sunt Johans Hall nae de Neyen merckt.
Doch in 1501 komt zij reeds onder den huidigen naam voor. Het is eene drukke straat, vooral op Vrijdag, daar zij tusschen twee marktpleinen in ligt; natuurlijk was de nering der bewoners op deze omstandigheid berekend, zoodat men er betrekkelijk veel logementen, koffiehuizen, herbergen en stallingen aantreft. Vooreerst het logement van P. A. Spaen, „de Pauw”; hier reed iederen morgen eene diligence af naar Zutphen, Deventer, Zwolle, Groningen en Leeuwarden. Op de bovenste verdieping van dit logement zag men eens in de vensterbank van eene der logeerkamers een echten pauw zitten, die daar met zijn prachtigen staart zat te pronken. Deze was weggevlogen uit een tuin in de Weverstraat, en was de straat, die mogelijk naar zijn geslacht of eene familie van dien naam genoemd was, eens gaan bezoeken. Nomen est omen, zeide er indertijd de Arnhemsche courant van. Tegenover „de Pauw” stond ,,de Konstabel” van H. Holsum, logement en stalling; hier reden, behalve verschillende vrachtwagens, dagelijks de diligences af van Overbosch naar Apeldoorn en Zwolle, van Steuk en de Roos naar Wageningen, van T. Heyting naar Doesburg en Doetinchem. Verderop had men het logement van D. Reyken, „het Haasje ; van hier vertrok dagelijks kwart voor zeven eene diligence naar Doesburg van Tempelaar. Deze had den naam van „den snorwagen , maar werd algemeen „het Snorretje” genoemd. Van genoemde logementen, waaronder we ook opmerken „de Korenbloem” van G. J. Sluiter, vertrokken dagelijks ook nog verschillende vrachtwagens naar alle richtingen. Ik geloof, dat in dien tijd de Pauwstraat nog de eenige straat was, waarin men eene rij boompjes aantrof; zij stonden voor het huis van den Gemeentesecretaris Mr. J. J. van Hasselt.’

Literatuur en bronnen

Arnhemsche Courant, via KB-Delpher.

Bemmel, H.Chr. van,  Logementen op en rond de Korenmarkt in Arnhem. In: Arnhems Historisch Tijdschrift, jrg. 34 (2014) nr. 4, p 167-172.

Bloemendal, P. en J. van Dijk, Facebookpagina Oud-Arnhem, diverse berichten.

Bosch, A., Korenmarkt. Arnhem 1981 (Uitgeverij Antoine Bosch).

Graswinckel, D.P.M., Een wandeling door Arnhem in vroegere eeuwen. In: Arnhem Zeven Eeuwen Stad. Officieel gedenkboek. Arnhem, 1933. (Uitgeverij Hijman, Stenfert Kroese en Van der Zande N.V. Boekverkoopers), p. 123-185, vooral p. 132.

Hoeven, I. van der en M. Schrover, Een zorgzame of bemoeizuchtige werkgever? De AKU en haar Italianen. In:
Jaarboek Gelre 2013, p. 185–214.

Hogerlinden, J.G.A., Arnhem in 1856 (slot). In: Arnhemsche Courant, 3-12-1921. Via KB-site Delpher. Grote versie totale krantenpagina:
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000104508:mpeg21:p005

Koene, B., De diligences van Bouricius. Anderhalve eeuw bedrijvigheid langs ’s heren wegen. Hilversum 2017 (Uitgeverij Verloren).

Markus, A., Arnhem omstreeks het midden der vorige eeuw. Met geschiedkundige aantekeningen. Arnhem 1975 ongewijzigde herdruk van 1906 (Uitgeverij Gijsbers & Van Loon), p. 382, 402-403.