Op de ‘Tabula Peutingeriana’ staan de belangrijkste wegen van het Romeinse Rijk aan het begin van de vierde eeuw na Christus. Onder de ‘R’ van ‘FRANCIA’ (Frankenland) ligt op de limes, naast Noviomagi (Nijmegen), ‘Castra Herculis’. Sinds de ontdekking in 1979 van de resten van een Romeins legerkamp in Meijnerswijk hebben historici jarenlang de overtuiging gehad dat dit Castra Herculis moet zijn geweest. De laatste jaren heeft de twijfel weer toegeslagen, omdat de ligging en grootte van het soldatenkamp niet overeenkomen met informatie uit andere bronnen.

Limes en castellum
De Romeinen bouwden langs de noordgrens van hun immense rijk honderden legerforten die met een grensweg, de ‘limes’, met elkaar verbonden waren. In het Park Lingezegen bij de Schuytgraaf zijn van die weg resten gevonden.

De Romeinse generaal Germanicus liet in Meijnerswijk rond 40 na Christus ook een castellum bouwen. Waarschijnlijk diende het legerkamp als voorpost om de Drususgracht te beschermen. De Drususgracht zou de oude IJsselbocht bij Arnhem met de voormalige Rijnbocht bij Driel hebben verbonden.

Het legerkamp bij Arnhem bezat de klassieke indeling van een castellum: het fort werd doorsneden door een Romeinse legerweg. Castra Herculis vormde een tussenpost tussen de legerplaatsen Nijmegen-Noviomagi en Kesteren-Carvone. Vanuit de noordelijke hoofdpoort (porta praetoria) kwam men op een binnenplaats. Daar stonden de tenten en houten barakken van de gewone soldaten. Midden op het terrein bevond zich het stenen hoofdgebouw (principa), het onderkomen van de commandant en de belangrijkste officieren. Het hoofdgebouw bestond uit een binnenhof, een dwarsgelegen hal (basilica) en vijf tot zeven vertrekken daarachter. Een grote houtskoollaag in het castellum wijst op een grote brand rond 69-70 na Christus. Dit was de tijd van de Bataafse opstand onder leiding van Julius Civilis, die diverse legerplaatsen in brand stak.

‘Wij , trouwe soldaten, waren hier!’
Een gave tufsteen met de inscriptie LEGIMPF is het fraaiste overblijfsel van de Romeinse legerplaats in Meijnerswijk. De afkorting staat voor ‘LEGio I M(inerva) P(ia) F(idelis)’; het eerste legioen met de bijnaam Minerva, deugdzaam en trouw. Minerva is de Romeinse versie van de Griekse godin Pallas Athena, symbool van moed en slimheid en beschermvrouwe van de strijdende soldaten. Het is rond 220 na Christus dat het legioen onder deze slagzin de grens van het Imperium Romanum verdedigt.